واکاوی اثر رشته‌کوه‌های زاگرس بر تغییرات بارش‌های سودانی در غرب ایران

نویسندگان

  • حسن لشکری دانشیار گروه اقلیم‌شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
  • مهرداد کیانی دانشجوی دکتری اقلیم شناسی سینوپتیک، گروه علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
  • هوشنگ قائمی استاد هواشناسی، پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران
چکیده مقاله:

رشته‌کوه‌های زاگرس به‌مثابة مهم‌ترین چهرة ناهمواری در غرب ایران علاوه بر اثر کوهساری بر وقوع بارش‌ها، بر فعالیت سامانه‌های بارشی نیز تأثیرگذارند. هدف اصلی مقالة حاضر، تحلیل اثر تقویت‌کنندة کوه‌های زاگرس بر سامانة سودانی است. برای این منظور با روش تحلیل عاملی از بین بارش‌های یک‌روزة سودانی در طول دورة 1996 تا 2017، سه نمونة بارش یک‌روزة 2 دسامبر 1999، 30 مارس 2012 و 20 مارس 2015 انتخاب و بررسی شد. روش مطالعه‌شده، استفاده از تحلیل همدیدی عناصر جوّی و مدل درون‌یابی بارش در محیط GIS بوده است. این مطالعه نشان داد وزش دمایی گرم و برخورد سامانة سودانی به دامنه‌های غربی و جنوب غربی زاگرس سبب کاهش ارتفاع ژئوپتانسیل و شکل‌گیری میدان تاوایی مثبت شده است. وزش تاوایی مثبت به سمت دامنه‌های جنوب شرقی و داخلی زاگرس نیز موجب تقویت حرکات صعودی در این دامنه‌ها شده است. در ترازهای بالاتر جوّ، وزش دمایی سرد در مجاورت با منطقة وزش دمایی گرم سطوح زیرین به کاهش ارتفاع ژئوپتانسیل تراز میانی جوّ انجامیده و حرکات صعودی هوا را تقویت کرده و شرایط مناسب ترمودینامیکی برای رشد و تقویت ابرهای همرفتی و بارش شدید بر سطح ناهمواری‌های منطقه فراهم شده است. در این پژوهش مشخص شد در همة نمونه‌ها جهت ورود سامانه و رطوبت به منطقه از دامنه و طول موج ناوة میانی جوّ پیروی کرده است. نتایج نشان داد بیشینة بارش‌ها در دامنه‌های واقع در مسیر ورود سامانه دیده شده است. همچنین تغییرات بارش بر شیب‌های تند زاگرس بیشتر از سطوح دیگر بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

تحلیل همدید الگوهای پر فشار سیبری و کم فشار سودانی در زمان وقوع پدیده انسو و ارتباط آن با ناهنجاری بارشهای جنوب و جنوب غرب ایران

از جمله عوامل مؤثر بر نوسانات بارندگی ،پدیده ال نینو می‏باشد که باعث تشدید ناهنجاری در بارندگی می‏شود. هدف از انجام این تحقیق، بررسی ارتباط بین تغییرات بارش های جنوب و جنوب غرب ایران با رویداد انسو با توجه به موقعیت و گسترش دو سامانه همدید پرفشار سیبری و کم فشار سودانی می باشد. برای این منظور ال نینو و لانینا های اتفاق افتاده در دوره آماری 20 ساله (88 -1969) از وبگاه NCEP دریافت شد. سپس فراوانی...

متن کامل

واکاوی تاثیر سامانه کم فشار سودانی بر بارش های رگباری ناحیه کوه پایه‌ای داخلی ایران

     سامانه‌های همدیدی گوناگونی از قبیل پرفشار سیبری، کم‌فشار مدیترانه، کم‌فشار سودانی و موسمی هندوستان اقلیم ایران را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهند. در این پژوهش تغییرات فشار هسته مرکزی سامانه کم فشار سودانی برای پاسخ به این پرسش که آیا در دوره آماری این سامانه بر بارش های رگباری ناحیه کوهپایه ای داخلی ایران تاثیری داشته، مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه طی دوره 30 ساله آماری 1985 الی 2014، آ...

متن کامل

تحلیل همدید بارشهای سنگین در شمال غرب ایران

چکیده بارش های سنگین نقش مهمی در شکل گیری مسائل مرتبط با طراحی محیط ایفا می کنند. از این رو گام نخست در مدیریت این پدپده، شناخت، بررسی و وارسی آن ها و نیز ساز و کار های حاکم بر آن ها است. شمال غرب ایران به عنوان یک ناحیه کمابیش متاثر از این نوع بارش هاست. در این تحقیق ضمن معرفی مشخصات عمومی این گونه بارش ها به بررسی الگو های همدید مرتبط با بارش های سنگین فراگیر پرداخته شده است. برای دست یابی ...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 30  شماره 3

صفحات  17- 40

تاریخ انتشار 2019-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023